อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน (เตรียมการ) ประกอบด้วย 2 ส่วนบริการ ได้แก่ ส่วนของถ้ำหลวง และส่วนของขุนน้ำนางนอน ทั้ง 2 ส่วนบริการอยู่ห่างกันประมาณ 2 กิโลเมตร โดยส่วนของถ้ำหลวงมีแหล่งท่องเที่ยว ดังนี้ 1.ถ้ำหลวง 2.ถ้ำพระ 3.ถ้ำเลียงผา 4.ถ้ำพญานาค 5.อนุสาวรีย์จ่าแซมและหอศิลป์ 6.อาคารบันทึกเหตุการณ์ รวมใจเป็นหนึ่งเดียว 7.ถ้ำหลวงจำลอง
ส่วนของขุนน้ำนางนอน มีแหล่งท่องเที่ยวดังนี้ 1.เส้นทางศึกษาธรรมชาติ ป่าพรุ ปูดอกข้อแดง 2.สระขุนน้ำมรกต

เดิมกรมป่าไม้ได้ดำเนินการสำรวจพื้นที่บริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าดอยนางนอน ท้องที่ อำเภอโป่งผา อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย บริเวณถ้ำหลวงและขุนน้ำนางนอน และเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2559 ได้ประกาศจัดตั้งเป็นวนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน เนื้อที่ประมาณ 5,000 ไร่ ต่อมาในปี 2561 ได้เกิดเหตุการณ์นักฟุตบอลทีมหมูป่าอะคาเดมี จำนวน 13 คน ได้พลัดหลงภายในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จนทำให้ไม่สามารถหาทางออกได้ จังหวัดเชียงรายจึงได้ประกาศเป็นเขตการให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัยพิบัติกรณีฉุกเฉิน พร้อมทั้งได้จัดตั้งศูนย์บัญชาการเพื่อปฏิบัติการค้นหาให้ความช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนจากทุกภาคส่วน จนกระทั่งชุดปฏิบัติการได้ค้นพบและนำผู้พลัดหลงทั้ง 13 คน ออกจากถ้ำได้อย่างปลอดภัย ซึ่งในช่วยระหว่างปฏิบัติการค้นหาและกู้ภัยดังกล่าว ถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ของการช่วยเหลือ เนื่องจากหน่วยงานทุกภาคส่วนจากทุกภูมิภาคทั้งในประเทศ และต่างประเทศ ได้ระดมกำลัง ประสานการให้ความช่วยเหลือและเฝ้าติดตาม จนทำให้วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน ได้รับความสนใจและเป็นที่รู้จักของทั่วโลก อีกทั้งยังสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างชาติเข้ามาเที่ยวชมในสถานที่ที่เกิดเหตุการณ์ประวัติศาสตร์ดังกล่าว